چکیده:
در پژوهش حاضر با اندازهگیری غلظت جیوه کل با روش اسپکتروفتومتر جذب اتمی در نمونههای عضله ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) رودخانه بهمنشیر خطر ناشی از مصرف این ماهی برای انسان ارزیابی شد. بدین منظور 30 عدد ماهی از بندر چوئبده بهصورت تصادفی تهیه شد. میانگین میزان جیوه در عضله ماهی شانک در منطقه مورد مطالعه 08/ 0±24/ 0 میلیگرم در کیلوگرم وزن تر بود. نتایج نشان میدهد که میانگین میزان جیوه در عضله ماهی شانک از حد آستانه استانداردهای جهانی پایینتر است. با توجه به میزان مصرف سرانه ماهی در ایران، میزان جیوهای که از طریق مصرف ماهی شانک زرد باله جذب بدن انسان میشود، حدود 000085/ 0 میلیگرم در کیلوگرم در روز و 000595/0 میلیگرم در کیلوگرم در هفته برای یک فرد بالغ با وزن 70 کیلوگرم است. همچنین میزان شاخص خطر ماهی شانک زرد باله 85/ 0 میباشد که کمتر از 1 است. حداکثر مصرف روزانه ماهی شانک زرد باله با میانگین غلظت 24/ 0 میلیگرم جیوه در کیلوگرم وزن تر برای مصرفکننده با میانگین وزن 70 کیلوگرم، 29 گرم در روز و 203 گرم در هفته میباشد
This study aimed to investigate the concentration of mercury in Acanthopagrus latus of Bahmanshir River using atomic absorption spectrophotometer and also to estimate the consequent health hazard. For this purpose، 30 samples of fish were prepared from Choebdeh seaport. The average concentration of mercury of Acanthopagrus latus was 0.24±0.08 mg/Kg of fresh wet weight of muscle. The results showed that average concentration of mercury in muscle of Acanthopagrus latus was less than the international organizations standards. According to Statistical Yearbook of Iran Fisheries Organization، the calculations indicated that daily and weekly mercury uptake for the adult Iranian consumers (70 Kg)، was 0.000085 mg/Kg/day and 0.000595 mg/Kg/weekly. In addition، it was revealed that HQ index for Acanthopagrus latus was 0.85 which was estimated below 1. Accordingly، maximum daily intake of fish contaminated with 0.24 mg mercury/Kg wet weight for a 70 Kg person was estimated at 29 g/day and 203 g/week.
خلاصه ماشینی:
"میانگین غلظت جیوه در عضله ماهی شوریده (Otolithes ruber) بندر ماهشهر 354/0 میکروگرم بر گرم گزارش شده است که این میزان کمتر از حد استاندارد اعلام شده از سوی WHO و USFDA، اما بیشتر از حد استاندارد اعلام شده از سوی MAFF و USEPA بود.
جدول (2)- مقایسه میزان فلز جیوه عضله ماهی شانک زرد باله با نتایج سایر تحقیقات انجام شده در ایران (میلیگرم در کیلوگرم) گونه ماهی نام علمی منطقه مطالعه جیوه منابع کفشک زبانگاوی Cynoglossus arel بندرعباس 68/0 Askary Sary et al.
, 2011 شوریده Otolithes rubber استان خوزستان 089/0 Rahimi and Behzadnia, 2011 شانک زردباله Acanthopagruslatus رودخانه بهمنشیر 24/0 تحقیق حاضر در ارزیابی خطر فلز جیوه در برخی گونههای تجاری خلیج فارس میزان مصرف ماهیان 96-15 گرم در روز تعیین شد و دامنه میزان این فلز 402/0-049/0 میکروگرم در گرم و میانگین 133/0 میکروگرم در گرم گزارش شده است (Raissy and Ansari, 2014).
میزان جیوه در عضله چهار گونه ماهی شوریده (Otolithes rubber)، کفشک گرد (Euryglossa orientalis)، کفشک تیزدندان (Psettodes erumei) و بیاح (Liza abu) در سواحل استان خوزستان (خلیج فارس) پایینتر از آستانه مجاز استانداردهای FAO، WHO و USFDA گزارش شده است (Hosseini et al.
میانگین غلظت جیوه در عضله ماهی بیاح (Liza abu) 26/0 میکروگرم بر گرم وزن تر (75/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک) بود که این میزان پایینتر از حد استاندارد تعیین شده توسط سازمانهای معتبر جهانی مانند FAO، EPA، WHO و USFDA گزارش شده است."