چکیده:
از روزگاری که«کاغذاخبار»نویسی و انتشار روزنامه در ایران باب شد،در کنار صدها روزنامه و مجلهء فارسی زبان،دهها روزنامه و نشریه به زبانهای بومی(آسوری، ارمنی،کلیمی،عربی،ترکی،...)و خارجی (فرانسوی، انگلیسی،آلمانی،روسی...)نیز در ایران و یا توسط ایرانیان مقیم خارج تهیه و منتشر شده است.دربارهء این نشریهها، مخصوصا نشریههای فرانسوی زبان ایرانی تاکنون چند مقالهء کوتاه در جراید فارسی به چاپ رسیده است،اما مقالهای که اینک ترجمهء آن عرضه میشود،کاملترین و دقیقترین پژوهشی است که تاکنون در این زمینه انجام گرفته است.این،سرآغاز تهیه و انتشار پژوهشهای دیگری است که دربارهء مطبوعات ایرانی به زبانهای دیگر تهیه میشود.
خلاصه ماشینی:
"ش)یک هیئت سیاسی-اقتصادی که به تهران فرستاده شده بود تا پیام ناپلئون را تسلیم فتحعلی شاه کند،به هیچ نتیجهء مثبتی دست نیافت،زیرا در آن هنگام در دربار ایران هیچکس نبود که بتواند فرمان فرستادهء دولت فرانسه را به فارسی ترجمه کند.
Pa Trie (به تصویر صفحه مراجعه شود) «بارون لویی دونورمن»نام داشت و میرزا حسین خان در جریان سفر ناصر الدین شاه به اروپا او را برای ایجاد شبکه راه آهن به استخدام دولت ایران در آورده و با خود به تهران آورده بود.
ترجمهء سرمقاله به شرح زیر است: خطاب به خوانندگان و همکاران «ما از دولت اعلیحضرت پادشاه اجازهء انتشار یک روزنامهء فرانسوی فارسی را گرفتهایم و با عرضهء این نخستین شماره به مردم،لازم میبینیم خط مشیی را که قصد داریم دنبال کنیم و از آن عدول نخواهیم کرد،توضیح دهیم.
در عین حال،شاه بسیار علاقمند بود که تجددطلب قلمداد شود و در ضمن بتواند نهضت تجددطلبی را که پس از تأسیس دار الفنون در کشور ایجاد شده بود،مهار کند، بنابراین دستور داد یک روزنامه دیگر به زبان فرانسه منتشر شود،مسئولیت آن را نیز به عهده وزیر انطباعات خود گذاشت.
ش)نزدیک به ده روزنامه و مجله فرانسوی زبان یا دوزبانه انتشار یافت که مهمترینشان عبارت بودند از: فلاحت و تجارت،12ارگان اداره کل کشاورزی که در 7921 هجری شمسی تأسیس شده بود و از 9921 به بعد چند صفحه آن،به زبان فرانسوی چاپ میشد،پارس که در 0031 تأسیس شد،حصار عدل22در 1031، «پیک تهران»32که تمام آن به زبان فرانسوی بود،در 4031،علوم و هنر42در 6031،انوشیروان52در 0131،پست و تلگراف و تلفن در 1131،بانک ملی در 2131 و بالاخره ژورنال دو تهران در سال 3131."