Abstract:
ترماتودهای کبدی ازجمله گونههای فاسیولا و دیکروسلیوم از انگلهای زئونوتیک بوده که موجب مرگومیر و خسارتهای اقتصادی زیادی در نشخوارکنندگان میشوند. هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر سن، جنس و فصل در میزان شیوع فاسیولیازیس و دیکروسلیازیس در دامهای کشتاری در کشتارگاه تبریز بود. از دیماه 1395تا دیماه 1397 با مراجعه به کشتارگاه تبریز، کبدهای 4150 راس گاو، 500 راس گاومیش، 2000 راس بز و 5000 راس گوسفند ازنظر وجود فاسیولا هپاتیکا، فاسیولا ژیگانتیکا و دیکروسلیوم دندریتیکوم از طریق برش بر روی کبدها و مشاهده چشمی موردبررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که گاو، گوسفندان و بزهای کشتار شده به ترتیب 4/5 درصد، 16 درصد و 6 درصد آلوده به ترماتودهای کبدی بودند (05/0P<). از 500 راس گاومیش مطالعه شده، ترماتود کبدی جدا نشد. میزان شیوع آلودگی انگلی در هر سه حیوان بهطور معنیداری با افزایش سن بیشتر میشد (05/0P<). همچنین در گاوها و گوسفندان ماده، میزان آلودگی ترماتودهای کبدی در مقایسه با نرها بهطور معنیداری بیشتر بود (05/0P<). بهطور معنیداری بیشترین میزان آلودگی در فصل تابستان و کمترین آن در فصل بهار مشاهده شد. بیشترین فراوانی انگلی و شدت آلودگی در همه حیوانات موردمطالعه مربوط به دیکروسلیوم دندریتیکوم و کمترین آن مربوط به فاسیولا ژیگانتیکا بود (05/0P<). بر اساس قیمت روز بازار، میزان خسارتهای اقتصادی ناشی از ضبط کبد گاوها، گوسفندان و بزها به علت آلودگیهای ترماتودهای کبدی به ترتیب402240000 (72/3656 دلار)، 576576000 (6/5241 دلار) و 28545000 (5/259 دلار) ریال بود. به علت سابقه اپیدمی انسانی فاسیولیازیس و خسارتهای اقتصادی ناشی از ضبط کبد در این منطقه، روشهای کنترلی موثر پیشنهاد میگردد.
Liver trematodes, including Fasciola and Dicrocoelium species, are zoonotic parasites that cause high mortality and economic losses in ruminants. The aim of this study was to investigate the effect of age, sex and season on the prevalence of fasciolosis and dicrosliosis in slaughtered animals in Tabriz slaughterhouse. From January 2016 to January 2017, referring to Tabriz slaughterhouse, livers of 4150 cows, 500 buffaloes, 2000 goats and 5000 sheep were examined for the presence of Fasciola hepatica, Fasciola gigantica and Dicrocoelium dendriticum by incisions on the liver and ocular observation. The results showed that %5.4, %16 and %6 of slaughtered cows, sheep and goats were infected with liver trematodes (P Dicrocoelium dendriticum and the lowest was related to Fasciola gigantica (P <0.05). Based on the market day price, the amount of economic losses due to condemnation of liver of cows, sheep and goats due to liver trematode infections were 402,240,000 (3656.72 USD), 576,576,000 (5241.6 USD) and 28,545,000 (259.5 USD) RIAL, respectively. Due to the history of human fascioliasis epidemic and economic damage caused by liver condemnation in this area, effective control methods are suggested.