چکیده:
در این مقاله نخست مفهوم “سواد رسانه های اجتماعی” تعریف شده و با توجه به فراگیری تلگرام در ایران، سواد رسانه های اجتماعی در این برنامه پیام رسان سنجیده و عوامل موثر بر آن مشخص شده است. در بخش نظری، با مرور مفاهیم و نظریه های موجود درباره سواد رسانه ای، چارچوب نظری سواد رسانه های اجتماعی پیشنهاد شده است که از سه سطح دسترسی و آگاهی، درک و دانش انتقادی و ساخت و درگیرشدگی تشکیل می شود. برای گردآوری داده ها، به منظور سنجش این سطوح از روش پیمایش آنلاین استفاده شد. همچنین، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و هدفمند، پرسشنامه در کانال ها و گروه های تلگرامی به مدت یک هفته ارسال شد. در این مدت 574 پاسخنامه دریافت شد؛ که 564 عدد از آنها قابل قبول بود. با تحلیل داده های به دست آمده، میزان سواد رسانه های اجتماعی در هر سطح مشخص شد. نتایج تحقیق نشان می دهد، بر خلاف آنچه تصور می شود، سواد رسانه های اجتماعی در بین کاربران ایرانی خیلی پایین نیست. همچنین کاربران بیشتر در کانال/گروه های علمی و شغلی عضو هستند و بیشتر در همین گروه ها فعالیت دارند. پس از این گروه ها، گروه های خانوادگی، دوستی و خبری قرار دارد. علاوه بر این، یافته های تحقیق نشان داد که سواد رسانه های اجتماعی تحت تاثیر متغیرهای درآمد، جنسیت، شغل و رشته تحصیلی قرار دارد. این مقاله مفهوم جدیدی برای سنجش سواد رسانه ای در رسانه های اجتماعی به دست داده است، همچنین روش شناسی آن می تواند مبنایی برای مطالعات آتی فراهم کند؛ نوع تازه ای از روش پیمایش در آن استفاده شده است که در عین کمی بودن از تکنیک های سنت کیفی بهره می برد.
خلاصه ماشینی:
این مقاله مفهوم جدیدی برای سنجش سواد رسانهای در رسانههای اجتماعی به دست داده است، همچنین روششناسی آن میتواند مبنایی برای مطالعات آتی فراهم کند؛ نوع تازهای از روش پیمایش در آن استفاده شده است که در عین کمی بودن از تکنیکهای سنت کیفی بهره میبرد.
ir بیان مسئله هدف این مقاله، تعریف "سواد رسانههای اجتماعی" با تمرکز بر برنامه پیامرسان فوری تلگرام، سنجش آن در بین کاربران ایرانی و تبیین عوامل مؤثر بر این متغیر است.
با توجه به مباحثی که تاکنون مطرح شد، پرسشهای تحقیق به شکل زیر ارائه میشود: پرسش 1: میزان سواد رسانههای اجتماعی کاربران ایرانی در تلگرام چقدر است؟ پرسش 2: عوامل تأثیرگذار بر سواد رسانههای اجتماعی در بین کاربران ایرانی کدام است؟ پرسش اول از نوع توصیفی است و در بخش یافتهها مورد بحث قرار خواهد گرفت، اما برای پاسخ به پرسش دوم ما فرضیههای مبتنی بر تأثیرگذاری سن، تحصیلات، درآمد، وضعیت تأهل، رشتة تحصیلی، جنسیت، و شغل بر سواد رسانههای اجتماعی را آزمون خواهیم کرد.
استفاده از روشهای احتمالی برای انتخاب نمونه همچنین نیاز به زمان و هزینة کافی دارد، با توجه به این موارد و اینکه این تحقیق جزء نخستین تحقیقها دربارة سواد رسانههای اجتماعی است، به نمونة فعلی اکتفا شد؛ البته با توزیع پرسشنامه در اغلب کانالها و گروهها تلاش کردیم حجم نمونه تا اندازة ممکن افزایش یابد.
آمار توصیفی متغیر میزان عضویت در کانالها و گروههای تلگرام کمتر از 3 بین 3 تا 7 بین 7 تا 10 بین 10 تا 13 بیشتر از 13 میانگین انحراف معیار به تصویر صفحه مراجعه شود اولین نکته در مورد جدول 5 این است که در تمام موارد، اکثریت پاسخها مربوط به گزینة کمتر از 3 کانال/گروه است.