چکیده:
پرورش دانشآموختگان واجد توانمندیهای شناختی و گرایشهای عاطفی برای پژوهش و
نوآوری، آرمان همه نظامهای آموزشی دنیاست. درکشور ما نیز ایجاد تحول و جنبش در این
زمینه یک ضرورت و عزم ملی تلقی شده است. بیتردید این هدف باید به دست اساسیترین
عنصر آموزش یعنی معلم تحقق یابد.
هدف این تحقیق بررسی اثربخشی تدریس به شیوة حل مسئله و ارزشیابی براساس شاخصهای
پژوهشگرانه در پرورش روحیه پژوهشگری دانشآموزان است. این هدف با استفاده از طرح
شبه آزمایشی واجد دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه مورد آزمون قرار گرفت. در مجموع
68 دانشآموز سه کلاس پایه چهارم ابتدایی از دو مدرسه انتخاب شدند. در آن کلاسها سه
متغیر مستقل؛ یعنی تدریس به شیوه حل مسئله همراه با ارزشیابی براساس شاخصهای
پژوهشگرانه، تدریس به شیوه حل مسئله بدون ارزشیابی براساس شاخصهای پژوهشگرانه و
تدریس به شیوه سنتی در طول ترم دوم سال تحصیلی 84- 83 برای دروس علوم و جغرافیا
اجرا شد. متغیر وابسته یعنی روحیة پژوهشگری بر اساس سه شاخص نگرش نسبت به پژوهش،
عملکرد دانشآموزان در امتحان واجد سؤالات پژوهشگرانه و فعالیتهای کلاسی پژوهشگرانه
سنجیده شد. نتایج نشان داد که تدریس به شیوه حل مسئله گذشته از همراه شدن با
ارزشیابی بر اساس شاخصهای پژوهشگرانه یا بدون آن، نسبت به شیوة تدریس سنتی در پرورش
روحیه پژوهشگری با احتمال 99/0 کارآمدتر است. اما تدریس به شیوه حل مسئله همراه با
ارزشیابی براساس شاخصهای پژوهشگرانه نسبت به تدریس به شیوه حل مسئله بدون ارزشیابی
براساس شاخصهای پژوهشگرانه، در پرورش روحیه پژوهشگری اثربخشی بیشتر نداشت.
خلاصه ماشینی:
"جدول شماره2 محاسبه آزمون t دو گروه مستقل به منظور مقایسه میانگین نمرات امتحان واجد سؤالات پژوهشگرانه درس علوم گروه آزمایشی 2 و گروه گواه شاخصهای آمار/متغیرها تعداد N میانگین X واریانس S2 انحراف معیار S آزمون یکسانی واریانس F سطح معناداری درجه آزادی df آزمون t دو گروه مستقل سطح معناداری گروه گواه 20 68/16 507/5 346/2 235/6 02/0 48/28به دلیل عدم یکسانی واریانس 988/2- 006/0 گروه آزمایشی 2 25 43/18 643/1 282/1 نتایج تحلیلهای فوق نشان میدهد که تدریس به شیوه حل مسئله توانایی دانشآموزان را در پاسخدهی به سؤالات پژوهشگرانه درس علوم افزایش میدهد به علاوه به دلیل معنادار بودن واریانسهای دو گروه، برنامه SPSS درجه آزادی 48/28 را در نظر گرفته است.
جدول شماره 8 محاسبه آزمون t دو گروه مستقل به منظور مقایسه میانگین نمرات امتحان واجد سؤالات پژوهشگرانه درس جغرافیای دانشآموزان گروه آزمایشی 1 و گروه آزمایشی 2 شاخصهای آمار/متغیرها تعداد N میانگین X واریانس S2 انحراف معیار S آزمون یکسانی واریانس F سطح معناداری درجه آزادی df آزمون t دو گروه مستقل سطح معناداری گروه گواه 23 82/18 873/0 939/0 088/9 004/0 07/31به دلیل عدم یکسانی واریانسها 941/3 01/0 گروه آزمایشی 2 25 11/17 772/3 942/1 در این مقایسه نیز تدریس به شیوه حل مسئله همراه با ارزشیابی پژوهشگرانه به طور معنادار (01/0a=) از تدریس به شیوه حل مسئله بدون ارزشیابی پژوهشگرانه مؤثرتر است."