چکیده:
متخصصان بزرگ تعلیم و تربیت با تاکید بر اهمیت تفکر، پرورش آن را یکی از هدفهای اصلی تعلیم و تربیت می دانند. بر این اساس، نظام آموزشی باید، به جای انتقال صرف اطلاعات به دانش آموزان، موقعیتهای مناسب برای پرورش تفکر کودکان را فراهم آورد.
تفکر، به ویژه تفکر انتقادی، خود به خود رشد نمی یابد بلکه ضروری است که به صورت نظری و عملی تدریس شود. این مقاله به بررسی ماهیت و مولفه های تفکر انتقادی و چگونگی تدریس و شکوفاسازی آن پرداخته است.
Great educators put emphasis on thinking and cultivating it as one of the main aims of education (Shariatmadary، 2003، p . 379; John Dewey (1916-1966); & Jonson، 2002، p. 102). Educational systems should provide conditions to cultivate children's thinking. Instead of simply transferring information to them (Shabani، 2003). Thinking and more specifically critical thinking، however، do not cultivate by themselves. Rather it needs to be instructed and practiced (Powell and Older، 2000; Andolina 2001; Shabani، 2003). This article will take into account the nature and components of critical thinking and also ways to instruct and cultivate it in school children.
خلاصه ماشینی:
"از تحقیقاتی که در کشورهای دیگر انجام شده به موارد زیر میتوان اشاره کرد: مطالعات گستردهای که پاول و الدر (2000) در 38 دانشگاه دولتی و 28 دانشگاه خصوصی (غیرانتفاعی) که دربارة اعتبار نامههای علمی اساتید دانشگاه انجام داده، نشان میدهد، با وجود اینکه همة استادان، تفکر انتقادی را به منزلة یک هدف اولیه برای آموزششان میشناسند و باور دارند که به خاطر آن تدریس میکنند، اما عدة اندکی از آنها توانستند: ٭ تعریف روشنی از تفکر انتقادی ارائه دهند.
در ایران تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است عبارتند از: نتایج تحقیقی که حسن شعبانی (1380) با عنوان «تاثیر روش حل مسئله به صورت کار گروهی بر روی تفکر انتقادی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان پایة چهارم ابتدایی در شهر تهران» انجام داده است، نشان میدهد که روش حل مسئله به روش فعالیت گروهی نقشی ارزنده در پرورش مهارتهای تفکر انتقادی دارد.
تصور و کشف گزینههای دیگر یعنی شیوههای جدید تفکر و عمل کردن تفکر انتقادی نیازمند این توانایی است که گزینههای دیگری برای شیوههای موجود اندیشیدن و عملکردن، تصور و کشف شود تا شرایط و مبنای آنها بررسی شود.
نتیجه گیری و پیشنهادهای کاربردی اگر مسئولان و متخصصان تعلیم وتربیت میخواهند که افراد آیندة جامعهمان، یعنی همین دانشآموزان کنونی مدارس در آینده افرادی مفید برای جامعه باشند و نظام آموزشی نیز با موفقیت وظیفة خود را انجام دهد، پیشنهاد میشود که به تفکر انتقادی به منزلة یک ضرورتی انکارناپذیر در مسائل علوم تربیتی و آموزش و پرورش توجه کنند."