چکیده:
هویت ملی یکی از مباحث مهم و برجسته در هر جامعه ای محسوب می شود و دارای بیشترین اهمیت و ضرورت به لحاظ وحدت و انسجام ملی است. با توجه به این که نظام آموزش و پرورش بزرگ ترین نیرو و سرمایه انسانی و ملی را دربر دارد، می تواند در جهت تقویت و تعمیق هویت ملی گام های اساسی و موثر بردارد. نتایج پژوهش های انجام شده نشان می دهد که به هویت ملی در کتاب ها و برنامه های درسی توجه کافی نشده و از سوی دیگر، در کتاب ها، پایان نامه ها، مقاله ها و پژوهش های انجام شده از مولفه های واحدی برای بررسی هویت ملی استفاده نشده است. هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی مولفه های هویت ملی در برنامه های درسی بر اساس روش داده بنیاد است. به این منظور، 43 کتاب، 44 پایان نامه دکتری و کارشناسی ارشد، و متن مصاحبه با 9 صاحب نظر برجسته در زمینه هویت ملی به عنوان داده انتخاب شد و بر مبنای روش داده بنیاد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق، 6 مولفه اصلی و 19 زیرمولفه را برای هویت ایرانی استخراج و آن ها را در قالب مدل نظری بر مبنای روش داده بنیاد ارائه نموده است. مولفه های اصلی هویت ملی در این مدل عبارتند از سرزمین، زبان، فرهنگ، تاریخ، دین و نماد.
خلاصه ماشینی:
"ahpla s'hcabnorC شناسایی مؤلفههای هویت ملی در برنامههای درسی براساس روش داده بنیاد مهدی لقماننیا* دکتر احمد خامسان** دکتر محسن آیتی*** دکتر مجتبی خلیفه**** چکیده {IBهویت ملی یکی از مباحث مهم و برجسته در هر جامعهای محسوب میشود و دارایبیشترین اهمیت و ضرورت به لحاظ وحدت و انسجام ملی است.
به نظر شما از میان مؤلفههای هویت ملی،کدام یک از دوران باستان تا به امروز نقش و اهمیت خودرا حفظ کرده و عامل ثبات این مؤلفهها در طول تاریخ،باتوجه به چالشهای مختلف چه بوده است؟ در این روش سؤال اساسی این است که تا چه هنگام باید به روند مصاحبهها ادامه داد وآن را تا کجا پیش برد؟در پاسخ به این سؤال گلیزر و استراوس(1967)معیار«اشباع نظری14»(یک مقوله یا جزء آن)را پیشنهاد میکنند:«اشباع نظری مقوله،مبنای داوری درباره زمان توقفنمونهگیری از گروههای مختلف مربوط به آن مقوله است»(ص 61).
با توجه به اینکه«نمونهها ضرورتا ازافراد تشکیل نمیشوند و ادبیات تخصصی و نظری مربوط به یک حوزه نیز میتواند به مثابهیادداشتهای یک تحقیق میدانی،واحد دادهها و تحلیل تلقی شود»(ذکائی،1381،ص 59)،بنابراین در ادامه پایاننامههای کارشناسی ارشد و دکتری انجام شده در زمینه هویت ملی دردستور کار قرار گرفت تا دادههای بیشتری جمعآوری شود.
وقتی موردی،جزئی از مؤلفه هویت ملی محسوب میشود-باتوجه به اینکه هویت ملیبالاترین سطح هویتهای جمعی در هر کشوری است-آن مؤلفه باید برای کل افراد جامعه درنظر گرفته شود،نه برای قشر خاص و معدودی؛زیرا در این صورت ارزش مؤلفه بودن خود رااز دست خواهد داد."