چکیده:
تعریف روشن از مقصد راهبردی و مأموریت سازمان میتواند تحقق هدفهای واقعبینانه آنرا ممکن میسازد. بیانیه مأموریت سندی است که علت و فلسفه وجودی سازمان را بیان میکند و سازمانهایی که هویت شخصی خود را میدانند نسبت به آنهایی که درک واضح و روشنی از علت وجودی خود ندارند، موفقتر عمل می کنند. هدف اصلی این تحقیق تحلیل محتوا و مقایسه کیفیت بیانیه مأموریت شرکتهای صنعتی و خدماتی برتر ایران، و انتخاب شاخص مناسب برای قضاوت در مورد کیفیت بیانیه مأموریت شرکتهای مورد مطالعه است. برای جمعآوری دادهها، 100 شرکت برتر صنعتی و خدماتی ایران در سال 1387 انتخاب شدهاند که لیست آن توسط وزارت صنایع و معادن اعلام شده است. جهت دستیابی به بیانیة مأموریت آنها به صورت الکترونیکی اقدام شد. روش تحقیق تحلیل محتوا است که در این راستا، 15 عنصر و 12 ویژگی به عنوان شاخصهای مناسب برای تحلیل محتوا و مقایسه کیفیت بیانیه مأموریت در نظر گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان داد که، بهتر است در بررسی کیفیت بیانیه مأموریت به جای بررسی عناصر از بررسی ویژگیهای مأموریت استفاده شود و نیز کیفیت بیانیه مأموریت شرکتهای خدماتی بهتر از شرکتهای صنعتی است.
خلاصه ماشینی:
"عناصر شناسایی شده در آن تحقیق عبارت است از:1) مشتریان: مشتریان هدف شرکت چهکسانی هستند؟ نیازهای شان چیست؟ و شرکت چگونه این نیازها را برآورده میسازد؟؛ 2) محصولات: فلسفه یا دلیل وجودی شرکت چیست؟ یا محصولات اصلی شرکت کدامند؟؛ 3) بازار: حوزه فعالیتهای سازمان کجاست؟ قلمرو یا محدوده فعالیتهای سازمان (از لحاظ جغرافیایی یا تخصصی) کجاست؟؛ 4) فنآوری: روشی که شرکت برای تولید محصولات قابل رقابت در بازار استفاده میکند چیست؟؛5) میزان توجه به رشد و نوآوری: آیا شرکت به رشد، توسعه و ارائه محصولات جدید توجه دارد؟؛ 6) میزان توجه به سودآوری: آیا شرکت به اهداف و سلامت مالی متعهد است؟؛ 7) ارزشها: باورهای بنیادی، آرمانها و آرزوها، اولویتهای اخلاقی شرکت چیست؟؛ 8) خودپنداری: سازمان در جهت تأمین خواستهها و انتظارات ذینفعان داخلی و خارجی ویژگیهای خود را چگونه تصور میکند؟؛ 9) توجه به جامعه: آیا شرکت نسبت به مسائل اجتماعی، جامعه و محیط زیست واکنش مناسب نشان میدهد؟؛ 10) توجه به کارکنان: آیاکارکنان به عنوان دارایی ارزشمند برای شرکت محسوب می شوند؟؛ 11) وضعیت متصور در آینده(چشم انداز): تصویر مطلوبی که سازمان از آینده خویش دارد چیست؟ اهداف کلی، واضح و غیر مالی که سازمان قصد دست یابی به آنها را دارد چیست؟ ؛ 12) شایستگیهای متمایز: تواناییهای منحصر به فرد سازمان که به عنوان کانونی برای موفقیتهای رقابتی محسوب میشود چیست؟؛ 13) جایگاه در صنعت: صنعتی که سازمان در آن فعالیت میکند چیست؟ و در مقایسه با رقبا و سازمانهای مشابه، جایگاه شرکت چگونه است؟ و به دنبال یافتن چه جایگاهی در صنعت است؟؛ 14) میزان توجه به تأمین کنندگان: آیا شرکت به برآورده کردن نیازهای تأمین کنندگان توجه دارد؟؛ 15) میزان توجه به سهامداران: آیا شرکت به برآورده کردن نیازهای سهامداران توجه دارد؟ همچنین 12 ویژگی بیانیه مأموریت شناسایی شده در این تحقیق، عبارت اند از:1) معرف وضعیت فعلی و آتی سازمان: فعالیتهای فعلی سازمان و نیز فعالیتهایی را که سازمان در نظر دارد آنها را انجام دهد معرفی میکند؛ 2) جامع و مانع: محدوده وسیعی داشته باشد تا نوید رشد خلاقیت و نوآوری را بدهد، و همچنین مکانیزمهایی را انجام ندادن فعالیتهای نامربوط ارائه دهد؛ 3) متمایز کننده: سازمان را از سایر رقبایش متمایز نماید؛ 4) مبنای ارزیابی: عنوان چارچوبی عملکند که بتوان بدان وسیله فعالیتهای فعلی و آتی سازمان را ارزیابی کرد؛ 5) واضح، شفاف و مختصر: بسیار خلاصه، روشن و قابل فهم باشد ؛ 6) توجه به گروههای ذینفع: تمامی گروههای ذینفع را مورد توجه قرار دهد؛ 7) الهام بخش: برای کل سازمان تعیین تکلیف می کند و در شرایط مختلف و بر اساس اقتضا میتوان جهت تشخیص مصلحت به آن مراجعه کرد؛ 8) پایان ناپذیر و پویا: از نظر جهت گیری و درک شرایط محیطی، پویا باشد و توانایی تطابق با تغییر را داشته باشد؛ 9)کلی بودن: ایده آل، نهائی، غایی، آرمانی و فراگیر باشد."