چکیده:
تحولات جهانی صورت گرفته در دهه های اخیر، کیفیت را به یک ضرورت برای بقاء سازمان ها تبدیل کرده است. سیر توسعه مکاتب کیفیت به مدیریت کیفیت فراگیر انجامیده است که اعمال و ارتقاء کیفیت را به همه بخش های سازمان تسری می دهد. در این راستا هزینه های مختلفی در بخش های مختلف سازمان صرف می شود که «هزینه های کیفیت» نام دارد. هزینه یابی کیفیت با هدف شناسایی سطح بهینه کیفیت در سازمان انجام می شود که می تواند نقشی موثر در ارتقاء سازمان ایفا کند، چرا که در این سطح از کیفیت محصول، هزینه ها حداقل و منافع حداکثر است. سازمان های ایرانی نیز بعضا با درک ضرورت توجه به کیفیت برای بقاء یا توسعه خود، اقدام به پیاده سازی سامانه های کیفیتی نموده اند که در چنین شرایطی عدم توجه به هزینه یابی کیفیت می تواند موجب اتلاف منابع و بازدهی پایین در این سازمان ها شود. این پژوهش با هدف بررسی نگرش مدیران واحدهای پتروشیمی به هزینه یابی کیفیت و جایگاهی که برای آن و اقلام مختلف هزینه های کیفیت در مدیریت ارتقاء سازمانی قائل هستند، انجام شده است. در این موردکاوی از روش نظرسنجی خبرگان استفاده شده و خبرگان مورد مطالعه از مدیران ارشد و مسئولان واحد کیفیت شرکت های فعال در صنایع پتروشیمی انتخاب شده اند. همچنین مدل P-A-F به عنوان مبنا جهت بررسی هزینه های کیفیت به کار رفته و نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
The global development in recent decades has turned quality into a significant necessity for the survival of organizations. The development trend of quality doctrines have brought about total quality management (TQM)، which in turn، resulted in expansion of the implication of quality improvement throughout the whole sections of organizations. In this context various costs are spent in various departments of the organization called costs of quality. Quality costing aimed at assessing optimum level of quality in an organization that can play an effective role in improving the organization، because product being at such a level، will reduce costs and make maximum profit. Iranian organizations، while comprehending the necessity of quality for granting their survival، have established quality systems which in this case، lack of attention to the quality costing could waste the resources in such organizations. This current research has been carried out to asses the approach of the managers of petrochemical units towards the quality costing and various costs of quality and their implications on organizational improvement management. This case study has been carried out by taking advantage of experts questionnaire methodology and the experts have comprised of senior managers and supervisors of quality units of the companies involved in petrochemical industries. Also P-A-F model has been applied as the basis for studying of quality costs and the achievements gained have been analyzed.
خلاصه ماشینی:
سازمان های ایرانی نیز بعضا بـا درک ضـرورت توجه به کیفیت برای بقاء یا توسعه خود، اقدام به پیاده سازی سامانه های کیفیتی نموده انـد کـه در چنـین شرایطی عدم توجه به هزینه یابی کیفیت می تواند موجب اتلاف منابع و بازدهی پایین در این سـازمان هـا شود.
این پژوهش با هدف بررسی نگرش مدیران واحدهای پتروشیمی به هزینه یابی کیفیـت و جایگـاهی که برای آن و اقلام مختلف هزینه های کیفیت در مدیریت ارتقاء سازمانی قائل هستند، انجام شده اسـت .
روش تحقیق با توجه به آنچه در خصوص نقش هزینه یـابی کیفیـت در مـدیریت ارتقـاء سـازمانی مطرح شد و چالش ها و موانعی که بر سر راه آن وجـود دارد و سـبب شـده اسـت کـه در عمـل اجــرای آن در بســیاری از سـازمان هــا مغفــول بمانـد، ســؤال اصــلی تحقیــق این است که مدیران صنعتی (بـا تأکیـد بـر صـنایع پتروشـیمی ایـران ) تـا چـه میـزان بـا هزینه یابی کیفیت آشنایی دارند، اعتقادشان در خصوص نقش آن در مـدیریت ارتقـاء سازمان چیست و در سازمان متبوعشان چـه جایگـاهی بـرای آن در برنامـه ریـزیهـا و سامانه های کیفیت که به منظور مدیریت ارتقاء سازمان به کار گرفته می شود، متصـور هستند؟ سؤالات فرعی دیگری نیز در این خصوص مطـرح مـیشـود، از جملـه اینکـه مدیران این عرصه به تفکیک چـه جایگـاهی بـرای هزینـه هـای پیشـگیرانه ، ارزیـابی و شکست قائلند و به هر یـک از اقـلام موجـود در ایـن سـه گـروه چـه امتیـازی از نظـر اهمیت نقش آن در مدیریت ارتقاء سازمان اختصاص می دهند؟ برای پاسخ به سؤالات تحقیق ، از روش پرسشنامه خبرگان استفاده شده است .