چکیده:
امروزه مفهوم ترجمه و کارکرد آن در جامعه بسیار گسترده شده است و تربیت مترجمان توانا امری است که باید سنجیده و روشمند باشد. طراحی سرفصل برای دوره های تربیت مترجم، مبتنی بر مفهوم توانش ترجمانی و مولفه های آن در نزد طراحان است. مقاله حاضر به بررسی سرفصل درسی دوره کارشناسی تربیت مترجم در ایران و مفهوم توانش ترجمانی نهفته در پس آن می پردازد. بدین منظور ابتدا الگوی توانش ترجمانی برآمده از سرفصل ترسیم می شود و سپس با الگوی کلی (2005)، که نسبت به دیگر الگوها برای امر تربیت مترجم مناسب تر است، مقایسه می شود تا کاستی های آن برشمرده شود. الگوی توانش سرفصل متشکل از توانایی های ارتباطی، تطبیق/انتقال، فرهنگی/اجتماعی، موضوعی، و آموزشی/پژوهشی است. این توانایی ها ، نه کاملا، اما تا اندازه ای با الگوی کلی هم پوشانی دارند. اما، از طرفی دیگر، برخی از توانایی های مهم برشمرده در الگوی کلی در سرفصل وجود ندارند که عبارت اند از: توانایی های حرفه ای و ابزاری، بینافردی، و نگرشی. بر این اساس، افزودن برخی درس ها و اعمال پاره ای تغییرات در سرفصل می تواند سبب بهینه سازی آن گردد.
خلاصه ماشینی:
"همچنین ، در سرفصل مذکور، ضرورت و اهمیت شغل مترجمان در ایران به شرح زیـر بیـان شـده است : الف - در زمینه های اقتصادی، صنایع ، بانکها و برخی از وزارتخانه ها و موسسات خـصوصی بـرای ترجمة مدارک فنی ، تجاری ، و اداری به مترجمان نیاز دارند؛ ب- رسانه های همگانی برای ترجمة مطالب عمومی ، روزنامه ای، و خبری و برگردان گزارشهـای خبرگزاری ها به کارشناسان ترجمه نیاز دارند؛ در طراحی سرفصل درسی هر دورة تربیت متـرجم ، آنچـه بایـد نخـست در ذهـن خـود سـاخت الگویی برای توانش ترجمانی است ، زیرا برای ایجاد و برنامه ریزی درسهای کارآمـد پـیش از هرچیـز باید دانست که مترجم در کار خود به چه توانایی هایی نیازمند است .
رابرتس (به نقل از کلـی ، ٢٠٠٥، ص ٢٩) تـوانش ترجمـانی را شـامل پـنج توانـایی مـی دانـد کـه عبارت اند از: ١- توانایی زبانی (قابلیت فهم زبان مبدأ و نحوة بیان در زبان مقصد)؛ ٢- توانایی ترجمه ای (قابلیت درک نحوة تقطیع معنا در متن و انتقال بی نقـص آن بـه زبـان مقـصد بدون هر گونه تداخل )؛ ٣- توانایی روششناختی (قابلیت مستندسازی در حوزة مورد نظر و ایجاد اصـطلاحات متنـاظر بـا متن اصلی )؛ ٤- توانایی رشته ای (قابلیت ترجمة مـتن هـا در برخـی رشـته هـای پایـه همچـون اقتـصاد، رایانـه ، حقوق)؛ ٥- توانایی فنی (قابلیت استفاده ازابزارهای مختلف ترجمه همچون نرمافزارهای واژهپـرداز، پایگـاه- های دادهای اصطلاحات، دستگاههای ضبط صدا، و..."