چکیده:
رمان سرگذشت ندیمه به قلم مارگارت اتوود مفهوم متفاوتی از زنانگی را در ساختار جامعهای ضد اتوپیایی و بیرحم به نام جلید ارائه میدهد. در این حکومت استبدادی زنان براساس قدرت جفتگیری و توانایی تولیدمثل ارزشگذاری میشوند و هر نوع کنترل و سرکوب به بهانةة اصلاحات مذهبی و اجتماعی مشروع بهشمار میآید. استثمار، شیءشدگی، بیگانگی و استفادة ابزاری از بدن ندیمه را در سراسر این روایت میتوان دید. در این راستا نگاه منفی و ابزاری نسبت به بدن زنانه در بافت اجتماعی توجیه میشود. اتوود در این رمان نشان میدهد چگونه بدن زنان میتواند توسط ایدئولوژی مردسالارانه و با هدف اصلاحات مذهبی و اجتماعی مورد استثمار قرار گیرد. پژوهش حاضر با مطرحکردن دیدگاههای اجتماعی، مذهبی و سیاسی به تعریف هویت زنانه و ارزیابی زنان براساس ایدئولوژی حاکم میپردازد. بخش پایانی به موضوع نمود قدرتمند بدن زنانه بهمثابة ابزاری ایدئولوژیک در رویارویی با قدرت حاکم بر سرنوشت جامعه اختصاص داده شده و تقابل آن را با نظام سرکوبگر نشان میدهد.
خلاصه ماشینی:
مارگــارت اتــوود٤ بــا نشــان دادن جامعــۀ مردســالار کــه در آن زنــان آزادی، هویــت و حقــوق انســانی خــود را از دســت داده انــد، موضــعی سیاســی گرفتــه و بــه نقــد جامعۀ خودکامه جلید کـه هـر نـوع سـرکوب را بـا هـدف اصـلاح اجتمـاعی توجیـه میکنـد، میپردازد.
در نظــام اصلاح شــده ای کــه بــر ســرزمین جلیــد حــاکم اســت ، تصــویر زنــان در یــک موضــوع خلاصــه میشــود و آن تصــویر رحم هــای بــارور هســتند چنان کـه آفـرد قبـل از ورود غیرقـانونی اش بـه اتـاق فرمانـده بـا خـود این گونـه میاندیشـد: «مــا بــرای زادوولــد اینجــا هســتیم ...
بــه عبارت دیگر ایــن «خودمراقبه گری» بـه عنوان یـک اصـل در وجـود زنـان در ایـن جامعـۀ درونـی شـده و زنـان را تبــدیل بــه پلیس هــایی از جــنس همــان ســاختار قــدرت میکنــد کــه آن هــا را طــرد و از بدن هایشــان ،کــه در آن اســیر شــده اند، بیگانــه کــرده اســت (ص .
جفریـز (٢٠٠٧) معتقـد اسـت کـه جداسـازی اجـزای بـدن ، مخصوصـا آن دسـته از اجزایـی کــه بــه نقــش جنســی و بــاروری مــرتبط اســت ، جنســیت را بــا فردیــت در تســاوی قــرار میدهــد و درک زنــان از خــود و ارتبــاط بــا نقش هــای اجتمــاعیشــان را تحــت تــأثیر قــرار میدهــد (ص .
جامعۀ مردسالار جلید هیچ نوع دسترسـی بـه زنـان نـدارد در نتیجـه هـر نـوع برخـورد آن هـا با بدن زنانه برایشـان دشـوار اسـت چـرا کـه آن هـا را فقـط بـا تصـورات شـهوت انگیز خـود تنها می گذارد: وقتـی از آن جـا دور می شـویم ، مـی دانم کـه مـا را نگـاه میکننـد، ایـن دو مـرد کـه هنـوز اجازه ندارند زن هـا را لمـس کننـد.