چکیده:
در این نوشتار، تأثیر ترجمه رمان های مدرن بر هنجار سبکی طول جمله را در رمـان فارسـی مـورد واکـاوی قرار داده ایم . در این تحقیق ، سه رمان کلاسیک (امیرارسلان ، حسین کرد و سـمک عیـار)، سـه رمـان مـدرن معاصر (جن نامه ، سال های ابری و شاه کلید) و سه رمان انگلیسی (گتسبی بـزرگ ، وداع بـا اسـلحه و مـوبی دیک ) به همراه ترجمه های آنها مورد تحلیل آماری قرار گرفتنـد فرضـیه اصـلی ایـن تحقیـق آن اسـت کـه ترجمه رمان های مدرن ( به سبک غربی) یکی از عوامل افزایش طـول جملـه در رمـان هـای فارسـی اسـت . دلیل این افزایش ، گرایش مترجمان ایرانی به ترجمه در سطح جمله و بلنـدتر بـودن جمـلات انگلیسـی از جملات فارسی است . نتایج تحلیل های آماری نشان داد میـانگین طـول جمـلات در رمـان هـای انگلیسـی، حدودا یک واژه بلندتر از میانگین طول جملات در رمان های فارسی است . از سوی دیگر، مترجمان ایرانـی به طور میانگین ، ٨٩.٣٣% جملات انگلیسی را در فارسی به جمله برگردانده اند. علاوه بر این ، میانگین طـول جمله در رمان های مدرن معاصر، حدودا ٠.٥ واژه بیشتر از رمان های کلاسـیک اسـت . بـا تحلیـل داده هـای فوق میتوان چنین نتیجه گرفت که ترجمه رمان های مـدرن ، در کنـار ویژگـیهـای سـبکی و فـردی رمـان نویسان ایرانی، یکی از عوامل موثر در افزایش طول جمله در رمان های مـدرن فارسـی بـوده اسـت . بـا ایـن همه ، ترجمه رمان های مدرن ، تاثیر چندانی بر هنجار طول جمله در رمان های تالیفی فارسـی نداشـته اسـت . سبک فردی مترجمان و تاثیر جملات متن اصلی از جمله عواملی بوده اند که به تفاوت هنجـار طـول جملـه در رمان های فارسی ترجمـه ای و تـالیفی انجامیـده انـد. از ایـن رو، توصـیف هنجارهـای حـاکم بـر کـنش مترجمان ، بدون واکاوی متغیرهای تاثیرگذار بر فرآیند ترجمـه -ماننـد عـادتواره متـرجم ، ابزارهـای خـاص کنش ترجمه و نیازهای جامعه مقصد- امکان پذیر نمیگردد.
خلاصه ماشینی:
"فرضیه اصلی این تحقیق آن است که ترجمه رمـان هـای مـدرن ( بـه سـبک غربـی) بـه افـزایش طـول جملـه در رمان های فارسـی انجامیـده اسـت .
٨-١: سوالات و فرضیه های تحقیق سوالات اساسی این تحقیق به شرح زیر است : - هنجـار سـبکی طـول جملـه در رمــان هـای معاصـر فارسـی( دو دهـه اخیــر)، در مقایسـه بـا رمـان هــای کلاسیک فارسی چه تغیییری یافته است ؟ - چه عواملی بر تغییر هنجار طول جمله در رمان فارسی موثر بوده است ؟ - آیا ترجمه رمان های مدرن بر تغییر هنجار سبکی طول جمله تاثیرگذار بوده است ؟ از سوی دیگر، تحقیق جاری دارای چند فرضیه اساسی است : - واحد ترجمه در ترجمـه هـای صـورت گرفتـه بـه فارسـی، جملـه بـوده اسـت و همـین مسـأله سـبب افزایش طـول جملـه در رمـان هـای فارسـی شـده اسـت .
بـر اسـاس نتایج به دسـت آمـده از تحلیـل هـای آمـاری، در ترجمـه « مـوبی دیـک »، ٤٧٠ جملـه (٩٤%)؛ در ترجمـه « وداع بـا اسلحه »، ٤٢١ جمله (٨٤%) و در ترجمه « گتسبی بزرگ »، جدول (٢): میانگین طول جملات سه رمان مدرن فارسی رمان فارسی میانگین طول جمله سال های ابری 4,25 جن نامه 4,51 شاه کلید 4,83 میانگین 4,53 ٤٤٩ جملـه (٩٠%) در فارســی بــه صــورت جملـه ترجمــه شــده بودنــد.
از جمله عمده ترین این متغیـرهـا (کـه احتمـالا بـر نتـایج ایـن تحقیـق نیـز تـأثیر داشـته اند) میتوان به موارد زیر اشاره کرد: - آشنایی ایرانیان مقـیم کشـورهـای اروپـایی بـا رمـان جدیـد( بـه سـبک غربـی) و انتقـال ویژگـیهـای این رمان ها (از جملـه طـول جملـه ) بـه ادبیـات فارسـی."