چکیده:
یکی از راههایی که قرآن کریم در پیامرسانی از آن بهره میگیرد تکرار یک کلمه، یک عبارت یا یک جمله میباشد. زیرا این پدیده سبب تثبیت مطلب در ذهن مخاطب میشود. در این میان عبارات بسم اللّه الرّحمن الرّحیم 114 بار در قرآن تکرار شده است که در هر سوره مطابق با محتوای سوره قابل ترجمه و تفسیر است. در واقع میتوان گفت که این عبارت در حکم تابلو برای هر سوره است. درحالی که این عبارت از 4 کلمه تشکیل شده است، با پژوهشهای بهعملآمده نگارندگان مقاله بدین نتیجه رسیدند که اغلب مترجمان فرانسوی در انتقال معنای درست این عبارت موفق عمل نکرده و تنها به ظاهر کلمات بسنده کردهاند. پژوهشگران ده ترجمة قابل دسترس و معتبر را از قرآن به زبان فرانسه، ترجمهشده توسط مترجمان معروف، انتخاب کرده و به استناد تفاسیر مشهور و با استفاده از روش توصیفیتحلیلی برگردان این عبارت را بهمنظورتشخیص معادل مناسب بررسی کرده و در نهایت در صدد پاسخ به این سوال بر آمدهاند که چه عواملی در درست ترجمهکردن این عبارت قرآنی میتواند موثر باشد؟
خلاصه ماشینی:
درحالی که ایـن عبـارت از ٤ کلمـه تشـکیل شـده اسـت ، بـا پژوهش هـای بـه عمـل آمـده نگارندگان مقاله بـدین نتیجـه رسـیدند کـه اغلـب مترجمـان فرانسـوی در انتقـال معنـای درســت ایــن عبــارت موفــق عمــل نکــرده و تنهــا بــه ظــاهر کلمــات بســنده کرده انــد.
٣. واکاوی برگردان بسم الله الرحمن الرحیم به زبان فرانسه در ایـن بخــش ســعی میشـود ده ترجمــۀ فرانســوی ایــن عبـارت توســط ده متــرجم بــا ملیت های مختلـف ارزیـابی شـود و بـه اسـتناد تفاسـیر معتبـر، درسـتی یـا نادرسـتی ترجمـه مشــخص شــود.
ترجمۀ بسم {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} ادامه جدول ٢ {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مـی تـوان گفـت همـۀ مترجمـان بـه جـز فخـری آن را یکسـان ترجمـه کـرده و از معـادل Au nom de اســتفاده کرده انــد؛ بــا توجــه بــه جــدول ٢، معــادل انتخــابی فخــری بــه معنای «شــروع کــردن بــا نــام خــدا» اســت .
1. Lecuit, Maurel Vitas 2.
ایــن مترجمــان در ترجمـۀ خــود اشــاره ای بــه عام بـودن رحمـت و بخشـش خداونـد نکرده انـد و فقـط بیـان داشـته اند بـه نـام خـدایی کـه بخشنده است .
معادل هــای بلاشــر، کازیمیرســکی وســاواری در قســمت مربــوط بــه صــفت الــرحمن به طور کامل بـدان ها پرداختـه شـد و اشـکالی کـه در اینجـا بـه ایـن سـه متـرجم وارد اسـت ، ایــن اســت کــه آن هــا نیــز خــاص بــودن رحمــت را منتقــل نکرده انــد و فقــط ســاده بیــان کرده اند خـدایی کـه بخشـنده اسـت ، امـا پـر واضـح اسـت کـه مطـابق بـا تفاسـیر ایـن نـوع رحمت ، رحمتی خاص است .